خانوادههای داغدار سربرنیتسا سالهای زیادی است که در فکر خونخواهی مردان و پسرانشان از این سلاخ به سر میبرند اما اکنون هم به اجرای عدالت درباره ملادیچ که در روستای کوچکی در شمال صربستان مخفی شدهبود امید چندانی ندارند.
راتکو ملادیچ پس از دستگیری رادووان کاراجیچ در سال ۲۰۰۸ بزرگترین فراری در ارتباط با جنایات جنگ بوسنی به حساب میآمد.
او در صدر فهرست کسانی قرار داشت که از طرف دادگاه رسیدگی به جرایم جنگی در لاهه، تحت تعقیب بودند و اکنون دادگاهی در بلگراد باید برای استرداد وی به این دادگاه تصمیمگیری کند. فرمانده سابق صربهای بوسنی روز پنجشنبه مدت کوتاهی پس از دستگیری در دادگاه حاضر شد اما روند بررسی پرونده با ادعای وکیلش درباره وضعیت جسمانی بد او متوقف شد.
مقامهای صربستان اعلام کردهاند که رسیدگی به پرونده، پس از آزمایشهای پزشکی از سرگرفته خواهد شد و ملادیچ باید بار دیگر در دادگاه حاضر شود. دادگاه صربستان دیروز بعد از بررسی مدارک پزشکی اعلام کرد که ملادیچ مشکل جسمانی خاصی ندارد ومیتوان او را به لاهه تحویل داد.
دادگاه رسیدگی به جرایم جنگی سازمان ملل راتکو ملادیچ را به موارد مختلفی ازجمله نسلکشی، جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی متهم کرده است و اکنون بسیاری عقیده دارند که وی با تظاهر به بیماری جسمانی و روانی در تلاش برای تعویق استرداد خود است. میلوس سالجیچ وکیل ملادیچ هم در مقابل سؤالات خبرنگاران اعلام کرده است که موکلش دادگاه جنایات جنگی سازمان ملل در لاهه را به رسمیت نمیشناسد!
به گفته مقامهای قضایی، روند تصمیمگیری درباره استرداد این مرد 69 ساله به دادگاه بینالمللی لاهه یک هفته طول خواهد کشید. جمهوری صربستان برای بازداشت این جنایتکار جنگی تحت فشار زیادی بود. بسیاری از مسلمانان بوسنی عقیده دارند دولت این کشور در تمامی سالهای گذشته از محل اختفای او خبر داشتهاست. ملادیچ تا سال 2001 بهصورت آزادانه در بلگراد، پایتخت صربستان زندگی میکرد و در این سال پس از دستگیری اسلوبودان میلوسویچ، رئیسجمهور سابق یوگسلاوی ناپدید شد.
این عقیده وجود دارد که با فشارهای اتحادیه اروپا، صربستان در نهایت مجبور به برملا کردن محل اختفای این عامل قتل عامل مسلمانان سربرنیتسا شده است. بوریس تادیچ، رئیسجمهور صربستان روز پنجشنبه اعلام کرد که این بازداشت، صربستان و منطقه را به آشتی نزدیکتر کرده و راه ورود صربستان به اتحادیه اروپا را هموار کردهاست. تادیچ همچنین انتقادها درباره اینکه صربستان رغبتی برای دستگیری ژنرال ملادیچ نداشته را رد کرد.
هر چند دولت صربستان اعلام کرده است که ملادیچ با مدارک جعلی و به نام میلورا کومادیچ در روستای لازاروو، در شمال این کشور زندگی میکرده است اما بدون شک این ژنرال سابق برای آنکه موفق شود خود را بهمدت ۱۶ سال از چشم سازمانهای اطلاعاتی پنهان کند از داخل و خارج صربستان کمک دریافت میکرده است.
با وجود قتل عام مردها و پسران مسلمان بوسنی در سال 1995 ملادیچ تا سال ۲۰۰۲ بهصورت رسمی یکی از افسران ارتش صربستان بود و تا سال ۲۰۰۵ از ارتش مستمری بازنشستگی دریافت میکرد. اطلاع مقامهای صربستان از محل اختفای او زمانی بیشتر نمایان شد که گزارشها و فیلمهای مختلفی از زندگی راحت او و شرکتش در مهمانیها به دست رسانهها رسید. در سال 2002 خبرنگار شبکه تلویزیونی بیبیسی تلاش کرد که به خانهای که افراد محلی از زندگی او در آن خبر داده بودند نزدیک شود اما گروهی از محافظان مسلح مانع او شدند.
مسلمانان بوسنی هر چند با اعلام بازداشت این جنایتکار کمی آرامش پیدا کردهاند اما بسیاری از آنها به اجرای عدالت درباره عامل قتلعام همسر و فرزندانشان امیدوار نیستند. به گفته بازماندگان جنایات بوسنی، روند رسیدگی به پرونده اسلوبودان میلوسویچ، رئیسجمهور سابق یوگسلاوی برای 60 مورد اتهام ازجمله نسلکشی و جنایت جنگی در دادگاه بینالمللی جرایم جنگی سازمان ملل آن قدر طول کشید که او در سلولش درگذشت. رسیدگی به اتهامات رادوان کاراجیچ، که رهبری سیاسی صربها را در جریان جنگ بوسنی بر عهده داشت هم از سال 2008 تاکنون ادامه دارد و برخی اعتقاد دارند هیچ وقت به نتیجه نخواهد رسید.
مسئول بیرحمانهترین کشتار بعد از جنگ جهانی دوم
ژنرال راتکو ملادیچ در دوران جنگ بوسنی فرمانده کل ارتش صرب بوسنی بود و بسیاری او را عامل اصلی جنایات این جنگ خونین میدانند. او در سال ۱۹۹۵ فرماندهی نیروهایی را برعهده داشت که به سربرنیتسا، محدوده تحت کنترل سازمان ملل متحد، حمله کردند.
نیروهای ملادیچ این شهر را محاصره کردند و با وجود اطلاع از پناه گرفتن هزاران غیرنظامی این شهر را بهمدت 5 روز با توپ و راکت گلولهباران کردند. نیروهای او پس از ورود به سربرنیتسا مردان و پسران مسلمان بین ۱۲ تا ۷۷ سال را از بقیه افراد جدا کردند و در مدت 5 روز حداقل 7 هزار و 500 نفر از آنها به قتل رسیدند. این قتلعام، بیرحمانهترین کشتاری بود که از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون صورت گرفته است.